Obchody 220 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja

Konstytucja 3 maja -
najstarsza ustawa zasadnicza w Europie
i druga na świecie

PROGRAM OBCHODÓW

Majowe święto dla wszystkich POLAKÓW JEST DNIEM SZCZEGÓLNYM.

Dzień 3 maja ustanowiono świętem narodowym w dowód pamięci o przodkach, którzy pragnęli ocalić kraj przed upadkiem.

Posłowie zebrani na Sejmie Czteroletnim w Warszawie uchwalili 3 maja 1791 roku konstytucję.

Konstytucja miała ulepszyć ustrój i wzmocnić Rzeczpospolitą. Wprowadzała w miejsce elekcji (wyboru) króla tron dziedziczny. Odbierała uprawnienia polityczne szlachcie, która nie posiadała majątku. Więcej praw natomiast zyskali mieszczanie, którzy mogli odtąd starać się o wysokie stanowiska w wojsku i Kościele. Najwyższa władzę sprawował sejm, na którym szlacheccy posłowie musieli podejmować decyzje większością głosów. Jeden poseł nie mógł zerwać obrad okrzykiem „liberum veto”.

Utworzono rząd – Straż Praw z królem na czele. W trosce o bezpieczeństwo kraju szczególną uwagę zwrócono na wzmocnienie armii (miała ona liczyć 100 tysięcy żołnierzy).

Uchwalenie Konstytucji 3 maja – Jan Matejko

W drugiej połowie XVIII wieku w Polsce władzą ustawodawcza był Sejm Rzeczpospolitej, który został sparaliżowany przez liberum veto. Prawo to pozwalało szlachcicowi – posłowi naderwanie obrad sejmu i unieważnienie jego postanowień. Doprowadziło to do anarchii.

Państwa sąsiadujące – Prusy, Austria i Rosja - bezkarnie wtrącały się w sprawy Polski. W końcu się porozumiały i w 1772 r. doprowadziły do I rozbioru Polski. Nakazały równieżpolskiemu sejmowi zatwierdzić rozbiór. Znaleźli się wtedy posłowie, którzy za pieniądze i stanowiska postanowili zgodzić się na grabież ziem polskich.

Honor Polaków ratowali patrioci m.in. Tadeusz Rejtan, poseł nowogródzki.

Rejtan – Upadek Polski – Jan Matejko

Po pierwszym rozbiorze część szlachty i magnatów zrozumiała, że nasze państwo wymaga pilnej naprawy. Zwołano Sejm, który z przerwami trwał cztery lata (od 1788 do 1792 roku). Najważniejszym wydarzeniem tego sejmu było uchwalenie konstytucji. Jej twórcami byli m. in.

 

Ignacy Potocki	Stanisław Małachowski	Hugo Kołłątaj

Oto wynik pracy Sejmu Czteroletniego:

1. RELIGIA PANUJĄCA
Religią narodową panującą jest i będzie wiara święta rzymska katolicka ze wszystkimi jej prawami.

2. SZLACHTA, ZIEMIANIE
Szanując pamięć przodków naszych pierwszeństwa w życiu prywatnym i publicznym uroczyście zapewniamy.

3. MIASTA I MIESZCZANIE
Prawo na teraźniejszym sejmie zapadłe, pod tytułem: „Miasta nasze królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej” w zupełności utrzymane mieć chcemy.

4. CHŁOPI, WŁOŚCIANIE
Lud rolniczy, spod którego najobfitsze bogactw krajowych źródło – pod opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy.

5. RZĄD, CZYLI OZNACZENIE WŁADZ PUBLICZNYCH
Wszelka władza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu.

6. SEJM, CZYLI WŁADZA PRAWODAWCZA
Sejm, czyli stany zgromadzone, na dwie izby dzielić się będą: na Izbę Poselską i na Izbę Senatorską pod prezydencją Króla.

7. KRÓL, WŁADZA WYKONAWCZA
Żaden rząd, nawet najdoskonalszy, bez dzielnej władzy wykonawczej stać nie może. Władzę najwyższego wykonywania praw – Królowi w radzie jego oddajemy.

8. WŁADZA SĄDOWNICZA
Nowy kodeks praw cywilnych i kryminalnych przez wyznaczone przez Sejm osoby spisać rozkazujemy.

9. REGENCYA
Sejm wyznaczy Królową do zastąpienia Króla w obowiązkach.

10. EDUKACJA DZIECI KRÓLEWSKICH
Synowie królewscy, których do następstwa Tronu Konstytucja przeznacza, są pierwszymi dziećmi Ojczyzny, przeto baczność o dobre ich wychowanie do Narodu należy.

11. SIŁA ZBROJNA NARODOWA
Naród winien jest sobie samemu obronę od napaści i dla przestrzegania całości swojej. Wszyscy przeto obywatele są obrońcami całości i swobód narodowych.

Oryginał Konstytucji 3maja

Witaj majowa jutrzenko,
Świeć naszej polskiej krainie,
Ucieszymy cię piosenką,
Która w całej Polsce słynie.

Witaj Maj, trzeci Maj,
U Polaków błogi raj!

Nierząd braci naszych cisnął,
Gnuśność w ręku króla spała,
A wtem Trzeci Maj zabłysnął
I nasza Polska powstała.

Wiwat Maj, Trzeci Maj
Wiwat wielki Kołłątaj!

Tam w Łazienkach jest ruina,
W której Polak pamięć chował,
Tam za czasów Konstantyna
Szpieg na nasze łzy czatował.

I gdy nadszedł Trzeci Maj,
Kajdanami brzęczał kraj.

W piersiach rozpacz uwięziona,
W listopadzie wstrząsła serca,
Wstaje Polska z grobu łona,
pierzchają dumni morderce.

Błysnął znowu Trzeci Maj
I już wolny błogi kraj.
...

PROGRAM OBCHODÓW:

1 MAJA (niedziela)

godz. 19.00

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Ełku

Koncert chóru KONTRAPUNKT

"W hołdzie Janowi Pawłowi II" (wstęp wolny)

 

2 MAJA (poniedziałek) DZIEŃ FLAGI

od godz. 12.00 do godz. 14.00

skwer przy Urzędzie Miasta w Ełku

w programie:

• • wręczanie mieszkańcom flag przez Prezydenta Miasta Ełku Tomasza Andrukiewicza

  • przemówienia okolicznościowe

  • konkursy o tematyce narodowej i miejskiej

  • malowanie twarzy, balony i słodycze - w barwach narodowych i miejskich

  • rozwieszenie gigantycznej flagi narodowej na budynku Urzędu Miasta

Koncert „Szlagiery z dawnych lat”

wykonawcy:

Emil Mankiewicz

Marta Augustynowicz

 

3 MAJA (wtorek) ŚWIĘTO KONSTYTUCJI

godz. 12.15

Katedra św. Wojciecha w Ełku

• • Msza święta - oprawa mszy - chór KONTRAPUNKT
• • Przemarsz Miejskiej Orkiestry Dętej OSP, pocztów sztandarowych i delegacji do Parku Solidarności, ulicami: Kościuszki, Chopina, Małeckich

 

godz. 13.45

Park Solidarności

Uroczystości związane z obchodami 220 rocznicy Konstytucji 3 maja

• • złożenie kwiatów i wiązanek pod pomnikiem „Poległym za wolność i niezawisłą Polskę”,
• • występ Mazurskiego Zespołu Pieśni i Tańca Ełk

 

EŁCKA MAJÓWKA – FESTYN

od godz. 14.00 do godz. 19.00

Promenada przy ul. Pułaskiego

 

godz. 14.00

koncert zespołu VERES

 

godz. 15.00

• • spektakl „Benefis Konstytucji” w wykonaniu uczniów SP nr 9 w Ełku

  • pokazy rycerskie

  • wioska rycerska

  • inscenizacja bitwy

  • pojedynki rycerzy

  • stanowiska: rycerskie, katowskie, mincerskie, łucznicze, wystawa eksponatów (po której oprowadza historyk Kerin)

  • degustacja średniowiecznego jadła

  • konkursy z nagrodami

 

godz. 18.00

koncert zespołu VERES

 

godz. 19.00

EŁCKIE KONCERTY MUZYKI ORGANOWEJ I KAMERALNEJ

Katedra św. Wojciecha

Wystąpią:

Bogdan Makal (bas-baryton)

Roman Szlaużys (organy)